คุยกับหมอพิณ โดย พญ.พิณนภางค์ ศรีพหล
ไข้ทรพิษ ฝีดาษ คืออะไร ปัจจุบันเราแทบจะไม่รู้จักโรคดังกล่าวแล้ว ต้องถามรุ่นปู่ย่าตาทวดที่พอจะเล่าให้ฟังได้บ้าง สาเหตุที่ทำให้โรคนี้กลายเป็นตำนาน เพราะมี "วัคซีน" เอาไว้ป้องกันโรค
ถ้าวัคซีนป้องกันโรค "มะเร็ง" ได้ก็คงจะดี และนับเป็นข่าวดีที่ปัจจุบันมีวัคซีนป้องกันโรคมะเร็งปากมดลูก เป็นมะเร็งที่พบอันดับ 2 รองจากมะเร็งเต้านม ในแต่ละปีมีผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูก "รายใหม่" ประมาณ 10,000 คน และ"เสียชีวิต" จากมะเร็งปากมดลูกปีละ 5,200 คน
สาเหตุของมะเร็งปากมดลูก 70% เกิดจากไวรัส HPV ?
เจ้า HPV มีหลายสายพันธุ์ มีตัวเลขกำกับเหมือนสายลับ เจมส์ บอนด์ เพียงแต่เจ้าตัววายร้ายที่เป็นสาเหตุก่อมะเร็งปากมดลูก ได้แก่ HPV 16 และ HPV 18
HPV ติดต่อกันทางเพศสัมพันธ์ ดังนั้นคนที่ไม่เคยมีเพศสัมพันธ์จึงมักไม่พบเชื้อ HPV และมักไม่เป็นมะเร็งปากมดลูก แต่ก็ไม่ได้แปลว่า การติดเชื้อ HPV ต้องสำส่อนนะคะ แค่มีเพศสัมพันธ์กับชายที่พึงเชยท่านเดียว(สามีเดียว) และเขาดันเคยได้รับเชื้อ HPV จากสตรีหรือบุคคลท่านอื่นมา เราก็สามารถติดได้
วัคซีน HPV ป้องกันมะเร็งปากมดลูกได้จริงหรือ ?
วัคซีน HPV สามารถป้องกันการเกิดมะเร็งปากมดลูกสายพันธุ์ที่มีในวัคซีน ได้แก่ 16/18 ซึ่งป้องกันได้เกือบ 90%
อย่างนี้ฉีดแล้วก็ไม่ต้องตรวจภายใน หรือ PAP smear ?
ผิดค่ะผิด ต่อให้ฉีดแล้วก็ควรมาตรวจภายใน เพราะอย่าลืมว่า HPV สายพันธุ์ดังกล่าว เป็นเหตุก่อมะเร็งแค่ 70%
ป้องกันในส่วนนี้ได้ก็จริง แต่ไม่ได้แปลว่าอีก 30% จะป้องกันได้ โรคมะเร็งปากมดลูกมันมีการเดินทางของมันค่ะ กว่าจะติดเชื้อจนถึงการเป็นมะเร็งปากมดลูกใช้เวลาเกือบ 10 ปี ระหว่างนี้ถ้าได้รับการตรวจคัดกรองอย่างสม่ำเสมอ จะสามารถตรวจพบรอยโรคได้ในระยะต้น ๆ ซึ่งโอกาสรักษาให้หายขาดก็มีมากกว่า
เริ่มฉีดอายุเท่าไหร่ดี ?
อายุที่แนะนำให้ฉีดวัคซีน คือ ก่อนวัยที่จะมีเพศสัมพันธ์ นั่นคือ 9-13 ปี ในบางประเทศมีการบรรจุวัคซีน HPV ลงในตารางการฉีดวัคซีนของเด็กช่วงอายุดังกล่าวด้วย แต่ไม่ว่าจะอายุเท่าไหร่ ตราบใดที่ท่านยังเป็นสาวบริสุทธิ์ ก็ฉีดเถอะค่ะ ประสิทธิภาพที่ได้ก็พอกัน
มีเพศสัมพันธ์แล้วฉีดได้หรือไม่ ?
การติดเชื้อ HPV ทางเพศสัมพันธ์ ส่วนใหญ่จะสามารถหายไปได้เอง และไม่มีอาการผิดปกติ แต่ประโยชน์ที่ได้จากการฉีดวัคซีนอาจจะน้อยกว่าสตรีที่ไม่เคยมีเพศสัมพันธ์มาก่อน วัคซีน HPV สามารถฉีดได้ตามโรงพยาบาลรัฐและเอกชนนะคะ ฉีดทั้งหมด 3 เข็ม
ถ้าอีกหน่อยวัคซีนมีการใช้แพร่หลายอย่างสม่ำเสมอ ในอนาคตเด็กรุ่นใหม่อาจไม่ค่อยรู้จัก หลาน ๆ อาจจะมาถามคุณว่า มันคืออะไรเหรอคะคุณย่า แล้วคุณย่าอย่างคุณก็อาจจะตอบไปว่า เป็นโรคสมัยย่ายังเด็ก จำไม่ได้แล้วจ้ะ เพราะสมัยย่าเขาฉีดวัคซีนกันหมดแล้ว
